
Ɖ Obzrvr vy on ngośietñ wɖ Vladīmir Pūtin: it’s tù sn
(Transcription of a Guardian editorial of 13 Nov. 2022)
Ycren z in a stroñ pziśn aftr rītecñ Hersón bt ɖ wst mst rzist ɖ rj t pś fr a setlmnt wɖ Ruśa
Súnde 13 Nvmbr 2022
Vḷdīmir Pūtin’z dsiźn t ste awe fṛm ɖs wīc’s G20 sumit v wrld līdrz in Bāli z telñ. Ẃl Inḍnīźa insistd ɖt Ruśa’z prezidnt wz welcm, hiz prezns wd hv bn an imbaṛsmnt. H z an inṭnaśnl p’raia – n h nz it. Īvn Ćîna apirz t b luzñ peśns.
Ɖ rīzn fr ɖs z, v cors, Ycren, ẃr Pūtin’z c’lamiṭs “speśl militri oṗreśn” dmiṇśz him n hiz cuntri bî ɖ de. Last wīc’s liḅreśn bî Ycreńn forsz v Hersón, folowñ vicṭriz arnd Cyīv n in Harcīv rījn, wz ɖ most sgnificnt Ruśn rvrs sins ɖ inveźn bgan in Febrri. Pūtin anxt ɖ Hersón oblast in Sptmbr aftr a foni reḟrendm n dclerd it soṿrin teritri. Ɖ pṛvinśl capitl, ɖ onli wn in Cremlin handz, wd “nvr” b srendrd, h vaud.
Nǎ, hiz trūps, firñ insrclmnt, hv cut n run, scuṭlñ of t ɖ reḷtiv sefti v ɖ īst banc v ɖ Dnipro Rivr. Xibtñ tredmarc p’liticl cawdis, a śelśoct Pūtin hz bn trayñ t distns himslf fṛm ɖs dzastr. H left it t hiz haplis dfnsministr, Serge Śîgu, n nyli apôntd hardlîn cmandr in Ycren, Jén. Serge Sŭrovīcin, t brec ɖ hymilietñ nyz t TV vywrz.
Bt evri Ruśn nz hu z rsponsbl. Fr dictetrz lîc Pūtin, ɖt z ɖ prîs v abṣlut pǎr. Ɖ Hersón dbācl hz frɖr dspeld ɖ ōra v a wîz, ol-nwñ, zar-lîc faɖrfigr ɖt h hz cultvetd ovr tū decedz. Sadli, Pūtin z nt yt finiśt, bt hiz public standñ z cnsidṛbli wìcnd. Ɖs sns ɖt Ruśa z on ɖ bac ft z wn v sevṛl factrz fylñ spekleśn abt pīstōcs. Jén. Marc Mile, ćermn v ɖ YS jônt ćīfs, argyd last wīc ɖt a “windo v oṗtyṇti” wz oṗnñ az wintr frizz ɖ fruntlînz. Cyīv’z trūps wr unlîcli t advans mć frɖr untl sprñ, h sd, n cd ɖen fes a betr-orġnîzd eṇmi. Ngośietrz śd “sīz ɖ momnt.”
Firz ɖt ɖ wor me drag on incnclūsivli fr yirz, repḷcetñ ɖ et-yir Donbas stelmet, fīd ɖ tōc abt tōcs. Ɖ hymn cost z undǎtidli hrific, wɖ an esṭmetd 100,000 militri caźltiz on ć sîd. Hundṛdz v ʈǎzndz v sviłnz hv olso bn cild, injrd, trōṃtîzd n dsplest.
Mnẃl, Pntgn ćīfs wuri abt esc̣letñ fînanśl costs n wepnzśorṭjz – a probḷm olrdi afctñ Yṛpiyn Nāto stets. Ɖ YS hz pṛvîdd $19.3bn (£17bn) in līʈl ed t Ycren, includñ an adiśnl $400m last wīc. Ɖr z tōc v a ny $50bn cngreśnl pacij bî yir’z end. Ɖs wl nt plīz sm nyli ilectd Rpublicnz, hu wont t cut ed. Rîzñ p’liticl preśrz r nt cnfînd t ɖ YS. Far-rît n far-left Yṛpiyn partiz, pīscampenrz n Pūtin admîrrz sć az Hunġri’z prîm̦inistr, Viktor Orbán, olso qsćn unliṃtd YY s’port fr a liṃtlis conflict amd an eṇji n cost-v-livñ sqīz. Ɖe wont ɖ wor t stop nǎ.
Ɖt z nt a vy śerd bî Ycren’z līdrśp n sitiznz. Prezidnt Vlodimir Zelensci n hiz advîzrz se bluntli ɖr z nʈñ t ngośiet abt ẃl Mosco’z agreśn cntinyz n, in eni ces, Pūtin canot b trustd. Ɖe pônt ǎt ɖt ɖr z no sîn Ruśa z redi fr sirịs tōcs. Rɖr, it z digñ in n pripẹrñ fr a loñ wintr v atriśnl worfér.
Pūtin’z terristic misîl n dron atacs on ilectriṣti n wōtr infṛstrucćr apir onli t hv hardnd ordnri ppl’z rzistns. Last wīc, Zelensci riiṭretd Ycren’z dmandz: “Resṭreśn v teṛtorịl integṛti, rspct fr ɖ YN ćartr, compnseśn fr ol daṃjz cōzd bî ɖ wor, puniśmnt v evri worcriminl n gaṛntìz ɖt ɖs wl nt hapn agn.” Ɖ risc v growñ difṛnsz btwn Cyīv n Wośñtn z evidnt. Wɖ Yṛpiyn Nāto alîz, nt līst Britn, priokpaid bî conflict-rletd ic̣nomic probḷmz, ɖ Bîdn admiṇstreśn hz incrisñli tecn ćarj v ɖ wstn wor eḟt. Bt a rīsnt, informl YS sjsćn ɖt Ycren adopt a mor flex̣bl pziśn wnt dǎn vri badli in Cyīv. Dis’grīmnts ovr hǎ t pṛsid hv olso imrjd wɖn ɖ YS guvnmnt itslf, wɖ Jec Sulivn, Jo Bîdn’z naśnl-s’kṛti advîzr, rportidli rzistñ Jén. Mile’z advîs. Sulivn n uɖr Ẃît Hǎs eidz argy eni pōz in ɖ fîtñ wd gv Ruśa tîm t riinfors, rīgrūp n riarm.
Olɖo ɖ YS b’livd ɖ wor wd b setld ʈru ngośieśnz, it wz nt “preṣ́rñ” Ycren, Sulivn sd last wīc. “W’r nt insistñ on ʈñz wɖ Ycren. Ẃt w r dwñ z cnsultñ az partnrz.” Nvɖles, ɖ impreśn rmenz, aftr hiz vizit t Cyīv last wīcend, ɖt ɖ YS hz bgun t xplor ẃt a setlmnt mt ultiṃtli lc lîc.
A yrnñ fr a qc, penlis end z a naćṛl rspons t slōtr n miẓri. Dsruptd gren s’plîz t dveḷpñ cuntriz, firz v ńclir esc̣leśn, dîr invîrnmntl impacts, ɖ weṗnîześn v fosilfylz n ɖ ic̣nomic pen flt bî ppl evrẃr ol ad t preśr fr a swift reẓluśn. Endlis wor z nt an opśn. Ngośieśnz wɖ ɖ Ruśn guvnmnt, nt nesseṛli wɖ Pūtin, wl hapn ivnć̣li. Bt ɖ tîm z nt yt rîp. Ycren mst b alaud t ćūz its momnt n bgin eni tōcs fṛm a pziśn v maximm streñʈ. Pūtin mst nt b rwordd fr hiz bć̣ri. Mor vicṭriz lîc ɖt in Hersón cn pev ɖ we t pīs.